Samodzielni

Pierwsze wrażenie

Pierwsze wrażenie można zrobić tylko raz. Obejmuje około 30 pierwszych sekund kontaktu – Twój wygląd, pierwsze gesty, pierwsze słowa. Te elementy przekładają się na ocenę Ciebie jako osoby – Twojego charakteru, wiedzy, umiejętności i intencji. Potem rozmówcy szukają w Twoim zachowaniu potwierdzeń pierwszego wrażenia. Może to być potwierdzenie pozytywne lub negatywne. Pozytywne - jeśli dostosowałeś/aś swoje zachowanie i ubiór do sytuacji. Negatywne - jeśli o to nie zadbałeś/aś. Na szczęście masz wpływ na pierwsze wrażenie. Poniżej opisane są czynniki wpływające na autoprezentację, czyli wrażenie, które wywieramy swoim zachowaniem i wyglądem.

Ubiór

Ubiór to jedna z wiadomości, którą wysyłasz do innych osób. Kiedy idziesz na egzamin w szkole, kiedy jesteś na rozmowie rekrutacyjnej, kiedy przychodzisz na ślub koleżanki, inni postrzegają Cię albo jako osobę dopasowaną do okoliczności albo budzącą zdziwienie czy nawet sprawiającą złe wrażenie. Nie chodzi o drogie markowe ciuchy, ale o ubiór dopasowany do okoliczności. Przy rekrutacji i egzaminach lub na innych ważnych spotkaniach osoby po drugiej stronie zwracają uwagę na styl, czystość ubioru, buty (czy nie są brudne albo bardzo znoszone) i adekwatność stroju do okoliczności.

Na sytuacje oficjalne związane z pracą albo egzaminami warto mieć białą koszulę/bluzkę. To przyjęty standard. Krawat nie jest konieczny, jeśli masz wyprasowaną koszulę i marynarkę lub ciemny sweter – to też dobry zestaw. Jeśli decydujesz się na krawat, to pamiętaj, aby dobrze dobrać wzór do reszty ubioru i aby nie był zbyt krótko zawiązany – powinien sięgać do paska od spodni (w spodniach powinien być pasek). Garnitur nie wymaga krawata, ale wymaga, aby spodnie były wyprasowane, a marynarka rozpięta (zwłaszcza kiedy siedzisz). Buty koniecznie klasyczne skórzane, a nie sportowe. Dziewczyny powinny unikać mini-spódniczek – podkreślanie atrakcyjności fizycznej nie jest dobrze widziane w sytuacjach oficjalnych. Lepiej wybierz spódnicę długości do kolana lub nieco dłuższą albo klasyczne spodnie, np. w kant, koniecznie ciemne. Mała czarna jest dobra na imprezę.
Istotne są dodatki. Chłopcy powinni uważać na łańcuchy na szyi, sygnety czy ciemne okulary – to zbyt wyraziste elementy. Dziewczyny powinny zwrócić uwagę na wyzywający makijaż, krzykliwą biżuterię, wyrazisty kolor paznokci. Delikatnie umalowana twarz i zadbane dłonie zrobią dobre wrażenie. Jeśli masz ze sobą dokumenty, notatnik nie noś go w plastikowej reklamówce. Lepsza jest porządna plastikowa lub tekturowa teczka lub torba na laptopa – wygląda bardziej elegancko. Do notowania nie używaj podczas rozmowy starego ołówka ani zniszczonego długopisu – te detale są widoczne!

Dodatki

Istotne sa dodatki.
Chłopcy powinni uważać na łańcuchy na szyi, sygnety czy ciemne okulary – to zbyt wyraziste elementy. Dziewczyny powinny zwrócić uwagę na wyzywający makijaż, zbyt liczną, krzykliwą biżuterię, ostry kolor paznokci. Delikatnie umalowana twarz i wypielęgnowane dłonie zrobią dobre wrażenie. Jeśli masz ze sobą dokumenty, notatnik nie noś go w plastikowej reklamówce. Lepsza jest porządna plastikowa lub tekturowa teczka lub torba na laptopa – wygląda bardziej elegancko. Do notowania nie używaj podczas rozmowy starego ołówka ani zniszczonego długopisu – te detale są widoczne!

Komórka. To rekwizyt, który towarzyszy lub będzie towarzyszył większości z nas. Korzystanie z niej ma też swoją etykietę. Przed ważną rozmową/spotkaniem wyłącz i schowaj telefon lub ustaw w nim opcję „cicho”. Niespodziewany dzwonek robi bardzo złe wrażenie. Nie trzymaj komórki w ręku podczas rozmowy i nie sprawdzaj od kogo przyszedł sms – Twój rozmówca może poczuć się lekceważony. Jeśli musisz odebrać telefon (bo dzwoni Twój szef lub wiesz, że to ważna sprawa), przeproś i zapytaj, czy możesz odebrać oraz podaj uzasadnienie dlaczego. Rozmowę skróć do minimum i umów się, że oddzwonisz po spotkaniu. W trakcie ważnych spotkań lub zebrań nie patrz nieustannie w ekran komórki i nie czytaj, ani nie wysyłaj smsów. Pamiętaj, że jako uczestnik/uczestniczka (słuchacz/słuchaczka) zebrania, robisz fatalne wrażenie, stukając w klawisze telefonu.

Mowa ciała

Ciało mówi i to znacznie więcej niż słowa. Tylko 7% informacji płynących od ludzi czerpiemy ze słów, 38% wnioskujemy z tonu głosu i aż 55% z mowy ciała. Co zatem „widać, słychać i czuć”?

Co czuć? Czy zapach potu, czy zbyt dużą ilość perfum lub wody kolońskiej? Unikaj oby tych przypadków. Pamiętaj, żeby regularnie zmieniać koszulę i bieliznę. Część ludzi poci się bardziej niż inni – jeśli należysz do tej grupy poszukaj dobrych dezodorantów. Kontroluj swój zapach z ust – jeśli nie zjadłeś/aś śniadania, palisz papierosy lub nie umyłeś/aś zębów, możesz wywołać efekt Smoka Wawelskiego, a jak wiadomo smoki zieją przykrym zapachem. Łatwo go zneutralizować miętową gumą do żucia, dropsami, płynem do płukania ust.

Co widać? Jeśli masz brudne paznokcie lub odłazi z nich lakier, nie spodziewaj się dobrego efektu. Wystarczy mieć pod ręką obcinacz i małą szczoteczkę do rąk, a problem znika. Zadbane włosy  – będą umyte i związane lub wymodelowane (częstotliwość wizyt u fryzjera zależy od typu włosów i pomysłu na fryzurę), pomogą Ci wywrzeć dobre wrażenie. Czy wiesz jak wygląda Twoja twarz? Chłopcy powinni dbać, by była ogolona, a dziewczyny, by nie rozbić zbyt mocnego makijażu. Właśnie twarz jest Twoją wizytówką. Tak tworzymy nasz wizerunek, czy tego chcemy czy nie. Warto sprawdzić, kto z Twojego otoczenia może Ci pomóc lub doradzić.

Mowa ciała to również to, jak się zachowujemy. Najczęściej ważne rozmowy odbywamy na siedząco. Aby zrobić dobre wrażenie:

  • Utrzymuj kontakt wzrokowy z rozmówcą (ale nie świdruj go wzrokiem).
  • Podawaj rękę w sposób zdecydowany (nie na „śledzia” – zbyt lekko i niepewnie) ani nie na „drwala” (zbyt mocno i niezgrabnie).
  • Siedź wyprostowany/a, lekko pochylony/a w stronę rozmówcy.
  • Uśmiechaj się – pozwól, aby mimika pracowała na twoją korzyść
  • Nie chowaj rąk – ukryte ręce robią złe wrażenie. Ekspresja rąk dodaje wyrazistości. Możesz podkreślać to, co mówisz, za pomocą gestów rękami. Uważaj jednak, by nie wyłamywać nerwowo palców. Jeśli się denerwujesz, możesz trzymać coś w dłoniach, np. długopis, notatnik, ale nie komórkę.
  • Siadaj raczej bliżej niż dalej rozmówcy, ale tak by nie spowodować dyskomfortu.
  • Mów spokojnie, ale z przekonaniem. Raczej wolniej i wyraźniej niż bardzo szybko (wywołuje się wtedy wrażenie pośpiechu i nerwowości).
  • Trudną rozmowę lub wystąpienie warto przećwiczyć przed lustrem albo przed kolegą lub koleżanką.

Mowa słowa

Na autoprezentację wpływa też to, co mówisz, jakich używasz słów czy argumentów. Jeśli szykujesz się do ważnej rozmowy, przygotuj sobie na kartce jej plan i zrób listę argumentów. Oczywiście nie czytaj ich z kartki. Możesz sobie zrobić małą ściągawkę ze słowami-hasłami na samoprzylepnej karteczce i umieścić ją na swoich dokumentach czy po wewnętrznej stronie teczki.

Aby zrobić dobre wrażenie podczas ważnego dla Ciebie spotkania:

  • Nie używaj zdrobnień: pieniążki, bilecik, telefonik – robią złe wrażenie.
  • Uzasadniaj swoje decyzje czy stanowisko. Uzasadnienia przygotuj wcześniej.
  • Kiedy rozmówca mówi dużo albo niezbyt klarownie, rób częściowe podsumowania fragmentów jego wypowiedzi, czyli powtórz sens wypowiedzi rozmówcy, upewniając się czy o to chodzi, np. „Jeśli dobrze zrozumiałam, o pracę mogę aplikować po stażu w innej firmie?”.
  • Doceniaj drobne gesty. Podziękuj za możliwość spotkania, za ciekawą sugestię, za cenną radę.
  • Zadawaj pytania. Zbieranie informacji pozwoli ci szybciej rozpoznać sytuację i pokaże Twoje zaangażowanie.
  • Podsumuj spotkanie, czyli upewnij się na koniec, jakie są wasze ustalenia i czy druga strona je potwierdza.

Praktyczne rady

Autoprezentacja to suma wszystkich opisanych w tym rozdziale czynników. Pierwsze wrażenie, ubiór, komunikacja niewerbalna oraz werbalna to zasadnicze elementy dobrej autoprezentacji, lecz same w sobie nie gwarantują jeszcze sukcesu. Muszą do siebie pasować. Kiedy mówisz, że jesteś zachwycony/a propozycją, a Twoje ciało okazuje zniechęcenie i brak energii, widać to jak na dłoni.

Ponad 80% ludzi ocenia firmę po wyglądzie jej pracowników. Warto poważnie potraktować kwestię własnego wizerunku.


Dostosuj się do rozmówcy, miejsca i czasu. Elementem autoprezentacji jest umiejętność dostosowania się do rozmówcy. Sprawdź, czy chętniej słucha czy mówi. Jeśli mówi dużo, bardziej słuchaj, jeśli raczej słucha, mów więcej. Dowiedz się o miejscu, w którym ma się odbyć ważne dla Ciebie spotkanie – będziesz mógł/mogła dopasować swój strój. Jeśli rozmówca ma mało czasu, zaproponuj inny termin spotkania albo załatw jedną najważniejszą dla Ciebie sprawę. Jeśli rozmówca źle reaguje na bliski kontakt, zwiększ odległość między wami. Obserwuj jego/jej zachowania i reaguj na jego/jej sygnały, daj mu/jej czas do namysłu.

Świadomość swoich atutów i słabości. Każdy z nas ma mocne i słabe strony związane z wizerunkiem. Daj sobie prawo do chwalenia się swoimi mocnymi stronami – oczywiście elegancko i zgodnie z faktami. Mówienie o zaletach często uważane jest za brak skromności. To dyskusyjna teza. Opowiadaj o swoich sukcesach i mocnych stronach. A jeśli chodzi o słabe strony, to bądź ich świadom/a i ograniczaj ich skutki.

Kilka praktycznych rad:

  • Wyróżniaj się z tłumu. Znajdź element, dzięki któremu zostaniesz dobrze zapamiętany/a (Twoje opakowanie zadziała). Unikaj skrajności i krzykliwości (powoduje to efekt złego zapamiętania). Mówimy tu o sytuacjach oficjalnych.
  • Dopasuj strój do okoliczności. Oczywiście inaczej ubierzesz się na imprezę, na mecz, do kina. Tu decyduje styl grupy towarzyskiej oraz zdrowy rozsądek. Ubiór powinien być funkcjonalny (dostosowany do temperatury i okoliczności). Szpilki na stadionie? Krótkie spodnie na proszonym obiedzie? Dres wieczorem w klubie czy na dyskotece? Taki ubiór może wywołać komentarze i uśmiechy na boku.
  • Szukaj dobrych przykładów. W Internecie lub w księgarni znajdziesz książki o tym, jak się ubierać. Modne stają się też kursy wizerunku czy makijażu. Powstał nawet zawód stylisty/stylistki, polegający na doradzaniu innym, jak się ubrać. Najlepszymi stylistami są jednak osoby, które znasz i którym ufasz w kwestii doboru strojów.
  • Wymyśl swój własny styl. Strój wyraża Twoją osobowość, zatem dobieraj go tak, aby czuć się dobrze i zgodnie ze sobą. Wymyśl swój własny styl, dobierz kolory, w których dobrze się czujesz, krój spodni, fason butów. Pamiętaj, że nawet napisy na t-shirtach, są informacjami o Tobie i Twoim stylu.
  • Ciekawe ubrania możesz znaleźć w różnych miejscach. Wiele młodych osób, w tym aktorów czy piosenkarzy, korzysta ze sklepów z używaną odzieżą (second handów). Znajdują w nich unikalne ciuchy albo kupują te zwyczajne po to, by je przerobić na bardziej dopasowane do ich stylu. Dobrym pomysłem jest też wymienianie się nienoszonymi już ubraniami ze znajomymi. No i można wtedy oszczędzić, a wyglądem miło zaskoczyć.

 

Czytaj więcej w dziale:
Zapytaj doradztwo