Samodzielni

Jak wydawać pieniądze?

Trzymaj się kilku żelaznych zasad. Są sprawdzone, więc można im zaufać. Możesz je też zmieniać albo wprowadzać dodatkowo własne reguły.

Kilka prostych zasad dotyczących zakupów, które warto stosować

Po pierwsze:
Nie wydawaj więcej, niż masz do dyspozycji. Jeżeli jednak tak się zdarzy, to zwróć uwagę, żeby za pożyczone pieniądze nie kupować czegoś, co szybko traci na wartości i nie jest Ci niezbędne (np. samochodu, który wymaga naprawy). Kredyty sprawdzają się jako środek do osiągnięcia celów inwestycyjnych (np. zakup mieszkania albo domu, opłacenie wykształcenia, a w przyszłości np. rozwój Twojej firmy), ale nie są dobrym sposobem na pokrywanie bieżących kosztów utrzymania.

Po drugie:
Planowanie oszczędności zacznij od sprawdzenia, na co wydajesz pieniądze i szukaj możliwości ograniczenia bądź oszczędniejszego planowania wydatków. Do tego celu przyda Ci się Osobisty Budżet Miesięczny.

Po trzecie:
Naucz się oszczędzać. Oszczędności to jest ta część Twoich dochodów, która pozostaje Ci po odjęciu wydatków od zarobków (wszelkich zarobków, także tych np. ze sprzedaży używanych rzeczy na Allegro!).
Warto zaplanować, ile chcesz oszczędzać, a potem rozplanować koszty w ramach pozostałej kwoty. Ważne, żeby ta kwota, którą chcesz oszczędzać, wynikała ze znajomości Twoich podstawowych, koniecznych wydatków. Trudno będzie Ci oszczędzić 1000 zł miesięcznie, jeśli Twoje zarobki to 1500 zł. Trzymaj się faktów. Sprawdź, ile pieniędzy wydajesz miesięcznie.

Po czwarte:
Nie podejmuj decyzji finansowych wyłącznie na podstawie reklam i informacji od sprzedawców usług czy produktów finansowych (np. pracowników banku). Postaraj się uzyskać informacje od osoby, do której masz zaufanie (nie zainteresowanej sprzedażą jakiegoś produktu finansowego). Poproś, żeby oceniła wartość oferty z której chcesz skorzystać. Nie proś o radę w kwestiach oszczędzania osób, które same nie potrafią oszczędzać.

Po piąte:
Nie podejmuj poważnych decyzji finansowych (innych także, ale tu mówimy o pieniądzach) pod wpływem silnych emocji (np. w gniewie gniewu, bezpośrednio po rozstaniu z bliską osobą albo po utracie pracy, w radości z powodu wysokiej wygranej) albo gdy czujesz, że ktoś wywiera na Ciebie silną presję.

Najważniejsze:
Traktuj pieniądze jako środek do osiągania celów innych niż samo ich posiadanie. Znacznie ważniejsze od pieniędzy są: zdrowie, przyjaciele, związki z najbliższymi Ci osobami, wykształcenie, realizacja zainteresowań.

Większe wydatki – skąd wziąć pieniądze?

Oszczędzanie
Najważniejszą zasadą oszczędzania jest rozsądne wydawanie pieniędzy. Rozsądnie wydając, będziesz miał/a oszczędności czyli pieniądze, które zostały Ci po zapłaceniu stałych opłat i zaplanowaniu koniecznych wydatków. Na większe wydatki (wiertarka, meble, telewizor, wyjazd) trudno jest wyłożyć pieniądze od razu. Dlatego warto je przewidywać i na nie oszczędzać – przez kilka, czasem kilkanaście miesięcy odkładać określoną kwotę. Żeby skutecznie oszczędzać, potrzebne są dwie rzeczy: dobrze skalkulowany budżet (o tym wyżej) i samodyscyplina (o tym niżej).

Przeczytaj więcej o oszczędzaniu w dziale Moje mieszkanie.

Konkretny cel
Łatwiej oszczędzać, gdy postawisz sobie konkretny cel. Nie oszczędzaj dla samego oszczędzania. Stawiaj sobie cele osiągalne na przestrzeni najbliższych kilku miesięcy, ewentualnie lat. A większe cele podziel na kilka krótszych. Jeśli kusi Cię jakiś zakup, daj sobie chwilę na ochłonięcie i zastanowienie: „Co wolę kupić? Tę kuszącą mnie rzecz czy to, na co oszczędzam?”. I pamiętaj: przy oszczędzaniu niezastąpiona jest świadomość, ile masz pieniędzy i jak duże wydatki. Bez dobrej „księgi budżetu” trudno o dobre rozeznanie w swoich finansach. A bez dobrego rozeznania nie masz podstaw do podjęcia rozsądnej decyzji: czy w tej chwili stać mnie na to, czy nie?

Kupowanie na raty/kredyt/pożyczka
Innym sposobem na uporanie się z większymi wydatkami jest kupienie czegoś na raty albo wzięcie w banku kredytu lub pożyczki. Za każdym razem kiedy rozważasz taką decyzję, pamiętaj: spokojnie się zastanów i upewnij się, czy znasz wszystkie warunki umowy. W niektórych instytucjach zajmujących się pożyczkami za każde pożyczone 100 złotych musisz oddać 175! Lepiej uniknąć takich „przyjemności”...

Ulgi podatkowe
Poza ograniczaniem wydatków warto poszukać oszczędności przez wykorzystanie ulg podatkowych. Np. jeśli korzystasz w domu z Internetu, możesz skorzystać z ulgi podatkowej na ten cel. Przeczytaj więcej na: http://www.pit.pl/roczne/

Pożyczanie znajomym i od znajomych

Jeśli znajomy/a prosi Cię o pożyczkę, pamiętaj, że nie jest to Twój obowiązek, tylko przysługa. Zastanów się spokojnie, jaką kwotę możesz pożyczyć. Ustalcie dokładny termin spłaty. Jeśli ta osoba zwleka z oddaniem pieniędzy – spytaj ją, co się dzieje, przypomnij o sobie. Jeśli Ci nie odda – masz prawo odmówić jej następnym razem.

Jeżeli pożyczasz komuś większą kwotę, możesz poprosić o spisanie warunków pożyczki. Nie jest to oficjalna umowa, ale kartka, na której zapiszesz:

  • kwotę, którą pożyczasz,
  • termin zwrotu pożyczonej kwoty.
     

Powinien także znaleźć się tam podpis osoby, która pożycza (czyli Twój).

 

Spisanie warunków pożyczki gwarantuje, że nie da się zapomnieć o wysokości kwoty i terminie spłaty – dzięki niemu poczujesz się pewniej.

Jeżli Ty pożyczasz od kogoś pieniądze, pożycz tyle, ile wiesz, że będziesz w stanie spłacić. Umów się na realny termin oddania długu. Jeżeli okaże się, że masz kłopoty ze spłatą, odezwij się do tej osoby. Wyjaśnij sytuację. Zapłać tyle, ile możesz i umów się na kolejny termin.

Pamiętaj: ludzie zwykle potrafią wiele zrozumieć i na wiele się zgodzić, jeżli uczciwie wyjaśni im się sytuację. Najbardziej złości przeciągające się milczenie.

Pytania młodzieży

  • Jak mogę oszczędzać przy małych wpływach? 

Nawet małe kwoty warto odkładać na konkretny cel. Przy planach krótkoterminowych wystarczy świnka skarbonka i decyzja, że tych pieniędzy nie wydajesz, lub osobne konto bankowe np. oszczędzające, gdzie wpłacasz nadwyżki. Jeśli masz zamiar dłużej oszczędzać, wybierz lokatę, którą możesz stopniowo powiększać. Świetnym pomysłem są rachunki z kapitalizacją dzienną - nie tracisz z odsetek podatku.

  • Jak mogę sprawdzać wiarygodność sprzedawców w Internecie?

Przede wszystkim pamiętaj, że nie ma jednego, niezawodnego sposobu sprawdzenia wiarygodności sprzedawcy. Te, które podajemy, umożliwią Ci ominięcie większości oszustów: Na początek sprawdź, czy na stronie internetowej podana jest dokładna nazwa i adres sprzedawcy, telefon kontaktowy oraz NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej) i REGON (numer statystyczny firmy). Sprawdź, czy wygląd strony sklepu w ciągu kilku dni się zmienia. Jeżeli tak, to znaczy że strona „żyje”, ktoś nad nią pracuje, a strona nie jest atrapą. Twoje obawy powinien wzbudzić sklep, który nie informuje o stanie realizacji zamówienia, a w przypadku opóźnienia nie zawiadamia o sytuacji. Ważna jest możliwość wyboru formy płatności. Narzucanie przez sklep przedpłaty jako jedynej formy zapłaty to poważne ostrzeżenie dla kupujących. Możesz zapoznać się z regulaminem, który musi być umieszczony na stronie sklepu, i sprawdzić, czy sprzedawca jasno i czytelnie przedstawia warunki zgłaszania zwrotów. Sprawdź, czy sklep podaje nazwy firm kurierskich i banków, z którymi współpracuje. Może to oznaczać, że dla innych podmiotów sklep jest godnym zaufania partnerem. Szczególnie uważaj na sklepy, w których czas działalności jest bardzo krótki. Brak opinii klientów o działaniu sklepu zmniejsza jego wiarygodność. Na koniec weź pod uwagę, że oszuści też znają zasady sprawdzania wiarygodności sklepów i będą się starali zamaskować swoje oszustwo na wiele innych sposobów.

Czytaj więcej w dziale:
Zapytaj - doradztwo

Domowy budżet

Dobrym pomysłem na obliczenie  wydatków na życie (czyli na jedzenie i drobne codzienne zakupy) jest prowadzenie księgi stałych wydatków i wpływów – tzw. Osobisty Budżet Miesięczny. Zaplanowanie budżetu miesięcznego jest możliwe, jeśli wcześniej przynajmniej przez jeden zwykły miesiąc (a więc nie w wakacje) będziesz prowadzić dokładne zapiski (co do złotówki) wszystkich swoich przychodów i wydatków. Najlepiej od razu podziel wydatki na takie kategorie, jakie przewidujesz w Twoim budżecie miesięcznym.

Przez miesiąc zapisuj skrupulatnie absolutnie każdy wydatek. Pod koniec miesiąca sumę, którą wydałeś/aś
na codzienne rzeczy, podziel przez liczbę dni w miesiącu. Kwota, którą otrzymasz, to pieniądze, których potrzebujesz na jeden przeciętny dzień. Taka wiedza pomoże Ci zaplanować kolejne miesiące.

Po stronie wydatków wpisz:

  • swoje stałe miesięczne wydatki (to co płacisz za mieszkanie, prąd, Internet, szkołę, zajęcia dodatkowe)
  • kwotę, jaką miesięcznie wydajesz przeciętnie na jedzenie i codzienne zakupy (kosmetyki, gazety, bilety, lekarstwa)
  • kwotę na większe zakupy, o ile takie planujesz w danym miesiącu (meble, narzędzia, ubrania, prezenty)
  • wreszcie rezerwę na nieprzewidziane wydatki.
     

Rada: Zawsze opłacaj najpierw rachunki (czynsz, opłaty za wodę, prąd, Internet).

Po stronie wpływów wpisz:

  • pensję,
  • rentę,
  • stypendia,
  • świadczenia,
  • ewentualne inne źródła dochodu.
     

http://www.sciagnij.pl/programy/k/Windows-Dom_i_rozrywka-Budzet_domowy/47/16
http://pobierz.pl/programy/windows/dom/organizery-osobiste/skarbnik-4-twoj-budzet-domowy
http://office.microsoft.com/pl-pl/templates/TC100738821045.aspx?CategoryID=CT101172321045

Zobacz jak wygląda przykładowy budżet domowy