Samodzielni

Uproszczona wersja Konwencji o prawach dziecka Proponujemy Ci zapoznanie się z poszczególnymi artykułami Konwencji. Te przedstawione poniżej, to jej wersja uproszczona. Gdybyś chciał/a zapoznać się z pełnym tekstem dokumentu, wejdź na stronę Sejmu: www.isap.sejm.gov.pl. Artykuł 1. Definicja dziecka Dopóki nie skończyłeś/aś osiemnastu lat, jesteś dzieckiem i przysługują Ci wszystkie prawa spisane w tej Konwencji. Artykuł 2. Zakaz dyskryminacji Nikt nie może Cię dyskryminować (czyli traktować gorzej niż inne dzieci) z żadnego powodu: rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych, statusu majątkowego lub społecznego, niepełnosprawności, urodzenia czy też jakiekolwiek innej cechy, która mogłaby charakteryzować Ciebie i Twoich rodziców lub opiekunów. Artykuł 3. Najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka Wszystkie działania i decyzje, które mogą dotyczyć dzieci, powinny być podejmowane z myślą o dobru Twoim i innych dzieci. Artykuł 4. Realizacja praw uznanych w niniejszej Konwencji Państwo powinno zadbać o to, by prawa zapisane w niniejszej Konwencji obowiązywały w Polsce, czyli przysługiwały Tobie i innym dzieciom. Artykuł 5. Nadzór rodzicielski i rozwój umiejętności dziecka Na Twoich rodzicach lub opiekunach spoczywa główna odpowiedzialność za kierowanie Tobą tak, abyś w miarę swego dorastania uczył/a się jak najlepiej korzystać ze swoich praw. Artykuł 6. Prawo do życia i rozwoju Masz prawo żyć i dobrze się rozwijać. Państwo powinno zapewnić Ci wszystko, co jest potrzebne do życia i zdrowego rozwoju. Artykuł 7. Rejestracja urodzin, nazwisko, obywatelstwo i rodzice Masz prawo do tego, by Twoje urodziny zostały zarejestrowane, a także do posiadania imienia, obywatelstwa i wiedzy, kim są Twoi rodzice, którzy powinni o Ciebie dbać. Artykuł 8. Zachowania tożsamości Państwa powinny szanować przysługujące Ci prawo do imienia, obywatelstwa i powiązań rodzinnych. Artykuł 9. Oddzielenie od rodziców Nikt nie powinien Cię oddzielać od rodziców, chyba że mogłoby to okazać się dla Ciebie korzystne (np. jeśli któreś z rodziców źle Cię traktuje lub zaniedbuje Cię). Jeżeli Twoi rodzice są rozwiedzeni lub pozostają w separacji, masz prawo pozostawać z obojgiem z nich w kontakcie, o ile tylko któreś z nich nie będzie Cię krzywdzić. Artykuł 10. Połączenie rodzin Jeśli Twoi rodzice mieszkają w różnych krajach, masz prawo poruszać się między tymi państwami, tak by być w kontakcie z obojgiem rodziców lub by rodzina mogła się na nowo połączyć.

Artykuł 11. Zwalczanie nielegalnego transferu dzieci Państwa powinny podejmować wszelkie starania mające na celu niedopuszczenie, by ktoś wywiózł Cię z kraju w sposób nielegalny. Artykuł 12. Poszanowanie poglądów dziecka Kiedy dorośli podejmują decyzje, które Ciebie dotyczą, masz prawo do swobodnej wypowiedzi na temat tego, co Twoim zdaniem powinno się zdarzyć, a Twoje zdanie powinno być wzięte pod uwagę. Artykuł 13. Prawo do swobodnej wypowiedzi Masz prawo szukać informacji i je otrzymać, a także wymieniać się nimi we wszystkich formach (np. pisząc, oglądając telewizję, słuchając radia i korzystając z Internetu) przynajmniej dopóty, dopóki informacje te nie krzywdzą Ciebie ani innych osób. (Oznacza to na przykład, że nie możesz umieszczać w Internecie zdjęć czy filmów przedstawiających inne osoby bez ich zgody.) Artykuł 14. Wolność myśli, sumienia i wyznania Masz prawo do swobodnego myślenia i wierzenia w co tylko chcesz, możesz też otwarcie praktykować swoją wiarę, ale wszystko rób tak, by nikomu nie ograniczać korzystania z przysługujących mu praw. Twoi rodzice powinni kierować Tobą w sprawach wiary i sumienia. Artykuł 15. Wolność zrzeszania się i zgromadzeń Masz prawo spotykać się z innymi dziećmi i dołączać do grup lub organizacji, o ile tylko nie ograniczasz tym praw przysługujących innym ludziom. Artykuł 16. Prywatność, honor i reputacja Masz prawo do życia prywatnego i nikt nie powinien naruszać Twojego dobrego imienia, wkraczać do Twojego domu czy w jakikolwiek sposób niepokoić Twoją rodzinę bez ważnego powodu. Artykuł 17. Dostęp do informacji i mediów Masz prawo do rzetelnych informacji pochodzących z różnych źródeł, w tym książek, gazet, czasopism, telewizji, radia i Internetu. Informacje te powinny być dla Ciebie zrozumiałe i przynosić Ci pożytek. Artykuł 18. Wspólna odpowiedzialność rodziców Oboje rodzice ponoszą współodpowiedzialność za Twoje wychowanie, przy czym zawsze powinni mieć na względzie to, co jest dla Ciebie najlepsze. Państwo powinno zapewnić Twoim rodzicom pomoc w wychowaniu Cię, zwłaszcza jeśli oboje pracują. Artykuł 19. Ochrona dziecka przed wszelkimi formami przemocy, krzywdy lub zaniedbania Państwo powinno zagwarantować Ci odpowiednią opiekę i ochronę przed przemocą, krzywdą lub zaniedbaniem przez kogokolwiek. Artykuł 20. Opieka zastępcza Jeśli Twoi rodzice lub Twoja rodzina nie mogą zadbać o Ciebie, państwo zapewni Ci opiekę zastępczą, sprawowaną przez osobę, która uszanuje Twoją wiarę, Twoje tradycje i język, którym mówisz.

Artykuł 21. Adopcja Jeśli zdarzy się tak, że ktoś Cię adoptuje, osoba ta musi przede wszystkim dbać o Twoje dobro i nie ma tu znaczenia, czy ktoś zaadoptował Cię w Twojej ojczyźnie, czy w kraju, do którego przyjechałeś/aś. Artykuł 22. Dzieci uchodźcze Jeśli nie mieszkasz teraz w swojej ojczyźnie, bo groziło Ci tam niebezpieczeństwo, to gdziekolwiek jesteś, masz prawo do ochrony i pomocy. Masz wszystkie prawa, które przysługują dzieciom urodzonym w kraju, w którym teraz mieszkasz. Artykuł 23. Dzieci z niepełnosprawnością Jeśli masz jakikolwiek rodzaj niepełnosprawności, przysługuje Ci szczególna opieka i pomoc. Także szkoła powinna zadbać o to, by nic nie ograniczało Twoich możliwości. Masz prawo do niezależności w tym, co robisz i aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa. Artykuł 24. Opieka zdrowotna Masz prawo do dobrej jakości opieki medycznej (np. lekarstw, szpitala, lekarzy), jak też do czystej wody, dobrego jedzenia, czystego środowiska i oświaty zdrowotnej. Kraje bogatsze powinny pomagać biedniejszym, by te mogły zapewnić korzystanie z tego prawa swoim obywatelom. Artykuł 25. Okresowy przegląd leczenia Jeśli jesteś w placówce opiekuńczo-wychowawczej bądź też mieszkasz z kimś innym niż Twoi rodzice, Twoje zdrowie powinno być kontrolowane regularnie, by było jasne, czy masz zapewnioną należytą opiekę. Artykuł 26. Korzystanie z systemu zabezpieczenia społecznego Państwo w którym żyjesz, powinno zapewnić Ci bezpieczeństwo socjalne i życie w odpowiednich warunkach, czyli np. dostęp do oświaty, życia kulturalnego, służby zdrowia i opieki społecznej. Artykuł 27. Odpowiedni poziom życia Masz prawo żyć w takich warunkach, które pozwolą Ci rozwijać się fizycznie, psychicznie, duchowo, moralnie i społecznie. Państwo powinno pomagać tym rodzinom, które nie mogą zapewnić tego prawidłowego rozwoju swoim dzieciom. Artykuł 28. Prawo do oświaty Masz prawo się uczyć. Wszelkie stosowane w szkole środki służące dyscyplinowaniu uczniów nie mogą naruszać czyjejkolwiek godności. Bogatsze kraje powinny pomagać tym biedniejszym, by te mogły zapewnić swoim obywatelom korzystanie z prawa do nauki.

Artykuł 29. Cele oświaty Oświata powinna jak najpełniej rozwijać Twoją osobowość, umiejętności oraz zdolności umysłowe i fizyczne. Ma przygotować Cię do życia, wyrabiać w Tobie poszanowanie dla rodziców. Uczyć Cię szacunku dla Twojego narodu i kultury, ale także dla osób innej narodowości i kultury. Masz prawo wiedzieć, jakie są twoje prawa. Artykuł 30. Dziecko należące do mniejszości lub pochodzenia rdzennego Masz prawo znać i praktykować swoją tradycję, religię, i posługiwać się językiem, którym posługuje się Twoja rodzina, nawet jeśli większość ludzi w Twoim kraju mówi innym językiem czy wyznaje inną religię. Artykuł 31. Czas wolny, zabawa i życie kulturalne Masz prawo do wypoczynku, zabawy i włączania się w działania kulturalne i rekreacyjne. Artykuł 32. Praca dzieci Państwo ma chronić Cię przed wykonywaniem pracy, która może zagrażać Twojemu zdrowiu, rozwojowi, wykształceniu. Nikt nie ma prawa Cię wykorzystywać. Artykuł 33. Ochrona przed używaniem środków narkotycznych Państwo powinno ochronić Cię przed używaniem, produkowaniem lub rozpowszechnieniem niebezpiecznych substancji. Artykuł 34. Ochrona przed wykorzystywaniem seksualnym Państwo powinno ochronić Cię przed wszelką formą wykorzystywania seksualnego. Artykuł 35. Ochrona przed uprowadzeniem, sprzedażą bądź handlem Państwo powinno ochronić Cię przed porwaniem, sprzedażą czy uprowadzeniem . Artykuł 36. Ochrona przed innymi formami wyzysku Masz prawo do ochrony przed wszelkimi działaniami, które mogą zaszkodzić Twojemu rozwojowi lub dobru. Artykuł 37. Ochrona przed torturowaniem bądź okrutnym, nieludzkim czy poniżającym traktowaniem Nikt nie ma prawa cię torturować, traktować w sposób okrutny lub poniżający ani pozbawić wolności niezgodnie z prawem. Jeśli złamiesz prawo, nikt nie może Cię traktować z okrucieństwem, czy odmawiać Ci prawa do kontaktu z rodziną. Jeśli jesteś w areszcie masz prawo do pomocy prawnika i innej niezbędnej pomocy (np. lekarskiej). Artykuł 38. Ochrona przed konfliktem zbrojnym Jeśli nie masz 15 lat (a w większości państw europejskich 18 lat), nikt nie może zaciągnąć Cię do wojska lub zmusić do jakiegokolwiek bezpośredniego uczestnictwa w działaniach wojennych. Dzieciom przebywającym w rejonie konfliktu zbrojnego przysługuje szczególna ochrona. Artykuł 39. Prawo do rehabilitacji Jeśli jesteś ofiarą zaniedbania, wyzysku, wykorzystania albo torturowania masz prawo do szczególnej pomocy w odzyskaniu zdrowia fizycznego i psychicznego. Artykuł 40. Młodociani przestępcy Jeśli oskarżono Cię o złamanie prawa, masz prawo do takiego traktowania, które uszanuje Twoją godność. Przysługuje Ci pomoc prawna, a jeśli już trafisz przed sąd, to można Cię skazać tylko za bardzo poważne przestępstwa.

Artykuł 41. Poszanowanie dla wyższych standardów praw człowieka Jeśli prawa Twojego kraju bardziej sprzyjają dzieciom niż postanowienia tej Konwencji, to właśnie one mają zastosowanie. Artykuł 42. Szerzenie wiedzy o Konwencji Państwo powinno zadbać o to, by wszyscy rodzice, wszystkie dzieci i instytucje zapoznali się z postanowieniami tej Konwencji. Artykuły 43-54. Zobowiązania państw Postanowienia tej Konwencji tłumaczą, jak dorośli i władze państwowe powinni ze sobą współpracować na rzecz zapewnienia dzieciom wszystkich należnych im praw.