Jeśli nie ukończyłeś/aś 18 roku życia, możesz podjąć pracę, jednak musisz spełnić wiele warunków. Kodeks pracy nazywa młodocianymi pracownikami osoby, które nie ukończyły 18 roku życia i podjęły pracę. Pracodawca może Cię legalnie zatrudnić, jeśli ukończyłeś/aś co najmniej 16 lat i gimnazjum (w innej sytuacji na Twoją pracę musi zgodzić się rodzic albo opiekun prawny, a dodatkowo, jeśli uczysz się w gimnazjum, dyrektor szkoły).
| Aby podjąć pracę, potrzebujesz aktualnego świadectwa lekarskiego, potwierdzającego, że obowiązki, które masz wykonywać, nie zagrażają Twojemu zdrowiu. |
WYBÓR PRACY
Kiedy zaczynasz myśleć o znalezieniu pracy, warto skorzystać z pomocy doradcy zawodowego. Doradca zawodowy to osoba udzielająca pomocy w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych dla młodzieży i osób dorosłych. Może pomóc Ci w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając przy tym zarówno Twoje możliwości psychofizyczne, sytuację życiową, jak i potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego.
Staż i praktyki zawodowe
Jeśli chcesz rozpocząć pracę przed ukończeniem 18 lat, a nie zdobyłeś/aś do tego czasu jeszcze żadnych kwalifikacji zawodowych, możesz być zatrudniony/a tylko w celu „przygotowania zawodowego”, czyli tzw. stażu lub praktyki zawodowych.
Przeczytaj więcej o stażu i praktykach zawodowych
 | TWOJE PRAWA PRACOWNIKA Jeśli jesteś młodocianym pracownikiem, przysługuje Ci wynagrodzenie za wykonywaną pracę, naliczane i wypłacane co miesiąc. Kwotę możesz sprawdzić w Cechu Rzemiosł. Masz również prawo do urlopu. Jeśli uczysz się w szkole zawodowej, ważny jest dla Ciebie termin podpisania umowy. Nie podejmuj się przyuczenia do zawodu czy pracy bez podpisanej umowy. Pracodawca mógłby wykorzystać taką sytuację i nie wliczać okresu bez umowy do przyuczenia, a tym samym wydłużyłby Ci się okres dzielący Cię od przystąpienia do egzaminu czeladniczego. Istotne są też tu kwestie związane między innymi z ubezpieczeniem zdrowotnym i wypadkowym. Już przy pierwszej umowie o pracę musisz wybrać Otwarty Fundusz Emerytalny – OFE. |
Musisz również wystąpić o Numer Identyfikacji Podatkowej – NIP
PRACA BEZ PŁACY JAKO INWESTYCJA
Możliwość zdobycia doświadczenia zawodowego daje wolontariat. Wolontariat ma miejsce wówczas, jeśli bezpłatnie, dobrowolnie i świadomie podejmujesz działanie na rzecz innych, a Twoja praca wykracza poza więzi rodzinno–koleżeńsko–przyjacielskie. Są różne rodzaje wolontariatu: bezterminowy, krótkoterminowy, jednorazowy, okresowy. Pamiętaj, że jako wolontariusz/ka masz prawo do ubezpieczenia i podpisania umowy precyzującej Twoje prawa i obowiązki. Po ukończeniu szkoły możesz ubiegać się o skierowanie na staż w celu nabycia umiejętności praktycznych do wykonywania pracy. Stażu możesz też szukać w firmach, które są związane z Twoimi zainteresowaniami lub specjalnością zawodową.
