Samodzielni

Prawa i obowiązki ucznia

Obowiązek szkolny

Nauka jest w Polsce obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia. Jeśli nie uczęszczasz do szkoły, Twoi opiekunowie będą musieli odpowiedzieć za to przed sądem lub zapłacić karę.

Pomoc pieniężna

Jeśli będziesz kontynuować naukę, możesz otrzymywać (najdłużej do 25 roku życia) rentę rodzinną (ZUS może przedłużyć wypłacanie renty do końca roku szkolnego) oraz środki na kontynuowanie nauki z MOPS (do dnia urodzin). Alimenty powinny być Ci wypłacane do momentu, kiedy będziesz w stanie utrzymywać się samodzielnie.

 

Jako uczeń masz prawa i obowiązki. Wiedzę o nich możesz uzyskać w swojej szkole. Zapytaj o spis praw i obowiązków wychowawcę, pedagoga szkolnego lub dyrektora. Warto znać swoje obowiązki, to pozwala unikać kłopotów. Znając prawa i je wykorzystując, możesz poprawić swoją sytuację.

 

Obowiązki ucznia:

  • udział w zajęciach edukacyjnych, przygotowywanie się do nich oraz właściwe zachowanie w trakcie ich trwania
  • usprawiedliwianie w określonym terminie i formie nieobecności na zajęciach edukacyjnych
  • dbanie o schludny wygląd oraz noszenia odpowiedniego stroju
  • warunki korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły
  • właściwego zachowania wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły ponadpodstawowej oraz pozostałych uczniów.

 

Prawa ucznia. Uczeń/uczennica ma prawo do:

  • nauki,
  • zapoznania się z programem nauczania, z jego treścią, celem i stawianymi wymaganiami
  • jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu
  • organizacji życia szkolnego, umożliwiającego zachowanie właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań
  • redagowania i wydawania gazety szkolnej
  • organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi, w porozumieniu z dyrektorem
  • wyboru nauczyciela pełniącego rolę opiekuna samorządu
  • poprawienia ocen końcowych.

 

Jeśli dodatkowo chcesz wiedzieć co podlega ocenie, jakie są dopuszczalne formy sprawdzania wiedzy, ile razy w semestrze możesz zgłosić nieprzygotowanie do lekcji, co daje tzw. "szczęśliwy numerek", ile prac klasowych możesz mieć w jednym tygodniu, z jakim wyprzedzeniem powinny być zapowiedziane oraz jakie są procedury egzaminacyjne, zapoznaj się z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Masz prawo pytać. Najlepiej zwróć się do pedagoga, wychowawcy lub osoby, z którą masz dobry kontakt. Jeśli spotkasz się z odmową informacji dotyczących powyższych tematów, zwrócić się o pomoc do swego opiekuna prawnego lub innej dorosłej osoby, której ufasz.

 

Rzecznik Praw Ucznia to osoba, do której możesz się zgłosić, jeśli masz poczucie, że Twoje prawa zostały złamane. Funkcjonują: Szkolny Rzecznika Praw Ucznia i Rzecznik Praw Ucznia przy Kuratoriach Oświaty. Jeśli chcesz się z nim skontaktować, znajdź w Internecie lub książce telefonicznej numer do kuratorium w Twoim mieście lub najbliższym mieście wojewódzkim.

 

Czytaj więcej w dziale:
Prawa i Obowiązki

 

Etapy kształcenia

Decyzje o wyborze szkoły

Decyzja, do jakiej pójdziesz szkoły, należy do Ciebie. Nie pozwól, by ktoś podejmował ją za ciebie. To moment, kiedy możesz zadać sobie pytanie, jaki zawód chciał(a)byś wykonywać w przyszłości. Odpowiedź na to pytanie pomoże Ci podjąć decyzję, jaką wybrać szkołę. Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj z kimś, do kogo masz zaufanie: z rodzicem, opiekunem, pedagogiem szkolnym, nauczycielem lub doradcą zawodowym. Doradcę zawodowego, czyli osobę, która może Ci pomóc w wyborze odpowiedniej dla Ciebie szkoły, możesz spotkać w Szkolnym Ośrodku Kariery, Ochotniczym Hufcu Pracy (www.ohp.pl) oraz Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej (o to, gdzie jest taka placówka, zapytaj pedagoga szkolnego lub poszukaj informacji w Internecie).

Po szkole podstawowej
Po ukończeniu szkoły podstawowej rozpoczyna się naukę w trzyletnim gimnazjum – jest to obowiązkowy poziom kształcenia.
Po ukończeniu gimnazjum możesz kontynuować naukę w:

  • zasadniczych szkołach zawodowych (dwu- i trzyletnich), których ukończenie umożliwi Ci uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (po zdaniu egzaminu), a także dalsze kształcenie w dwuletnich uzupełniających liceach ogólnokształcących (które umożliwiają uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego) lub trzyletnich technikach uzupełniających (które umożliwiają uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu zawodowego, a także umożliwiają uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego)
  • trzyletnich liceach ogólnokształcących, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości (po zdaniu egzaminu maturalnego)
  • trzyletnich liceach profilowanych, które łączą program liceum ogólnokształcącego z nauką zawodu. Ich ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.
  • czteroletnich technikach, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (po zdaniu egzaminu zawodowego), a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.

 

Ochotniczy Hufiec Pracy  www.ohp.pl
Możesz również realizować obowiązek szkolny w Ochotniczym Hufcu Pracy. To dobre miejsce dla Ciebie, jeśli:

  • chcesz obowiązek nauki łączyć z nauką zawodu i pracą zarobkową,
  • masz ukończone 15 lat i opóźnienie edukacyjne,
  • potrzebujesz wsparcia w wyborze odpowiedniej drogi zawodowej.
  • OHP to również dobre miejsce dla osób, które zdecydowały się uzupełnić braki w wykształceniu. Kończąc go, masz otwartą drogę do kontynuowania nauki w technikum, liceum i w przyszłości na studiach.


Jeśli masz orzeczenie o upośledzeniu umysłowym, możesz kontynuować naukę w trzyletniej szkole specjalnej przysposabiającej do pracy. Taka szkoła przewidziana jest dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Jej ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.

Szkoła policealna umożliwia osobom posiadającym wykształcenie średnie uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu zawodowego.

Studia
Jeśli chciał(a)byś rozpocząć studia, pamiętaj, że podstawowym kryterium przyjęcia są wyniki egzaminu maturalnego, jednak warunki i tryb rekrutacji na poszczególne kierunki ustala senat danej uczelni i podaje je do publicznej wiadomości nie później niż do 31 maja roku poprzedzającego rok akademicki, którego dana uchwała dotyczy. Informacje dotyczące kryteriów przyjmowania na dany kierunek, znajdziesz na stronie internetowej lub w dziekanacie uczelni. Dobrym momentem na poznanie oferty uczelni są Drzwi Otwarte organizowane cyklicznie raz w roku.

Studia podyplomowe i doktoranckie
Kończąc studia możesz dalej rozwijać swoją wiedzę i umiejętności oraz podnosić swoje kwalifikacje na studiach podyplomowych. Ukończenie ich zwiększy Twoją atrakcyjność na rynku pracy. To również szansa na przekwalifikowanie się, a nawet zmianę dotychczas wykonywanego zawodu.

Studia doktoranckie dają możliwość uzyskania zaawansowanej wiedzy w określonej dziedzinie nauki, przygotowują do samodzielnej działalności badawczej oraz uzyskania stopnia naukowego doktora. To także szansa na realizację ciekawych i innowacyjnych projektów naukowo-badawczych.
 

Schemat systemu edukacji w Polsce

 

Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego to placówki oświaty dorosłych. Można w nich podnieść swoje kwalifikacje zawodowe lub uzupełnić wykształcenie czy też podejść do egzaminów na tytuły kwalifikacyjne robotnika i mistrza w zawodzie.
 

Stypendia

Formy pomocy dla studentów. Pamiętaj, że każda uczelnia wyższa państwowa lub prywatna powinna zapewnić możliwości wsparcia osób studiujących. Ustawa wymienia następujące:

  • stypendium socjalne,
  • stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych,
  • stypendium za wyniki w nauce lub sporcie,
  • stypendium na wyżywienie,
  • stypendium mieszkaniowe,
  • zapomogi.


Stypendia motywacyjne Jeśli osiągasz dobre wyniki w nauce lub realizujesz swoje pasje (naukowe, artystyczne lub sportowe) możesz ubiegać się o stypendia oferowane przez organizacje pozarządowe. Takie zestawienie możesz znaleźć na stronie: www.mojestypendium.pl.
 

Pomocne informacje można znaleźć też na stronach:
Fundacji Edukacyjnej Przedsiębiorczości www.fep.lodz.pl
Akademii Rozwoju Filantropii www.filantropia.org.pl
Fundacji Wojciecha Niewiadomskiego o lepsze jutro www.olepszejutro.pl
Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia www.dzielo.pl

 

Najczęściej zadawane pytania

Co to jest Kuratorium Oświaty?
Kuratorium Oświaty to organ, który kontroluje pracę szkoły.

  • Uzyskasz w nim informacje:
    • o egzaminach,
    • o naborze do szkół,
    • o konkursach przedmiotowych, dających możliwość zdobycia dodatkowych punktów potrzebnych przy naborze do szkół średnich.
  • Tu możesz odwołać się od wyniku egzaminu.
  • Tu możesz się zgłosić z prośbą o pomoc, jeśli masz poczucie, że nie uzyskujesz jej w szkole.
  • Masz możliwość skorzystania z mediacji w sytuacjach trudnych związanych ze sprawami szkolnymi.



Jak mogę zmienić szkołę?
Jeśli chcesz zmienić szkołę zastanów się, DLACZEGO CHCESZ TO ZROBIĆ. MOŻE POTRZEBUJESZ POMOCY W DOKONANIU TRAFNEGO WYBORU? SPOKOJNIE PODEJMIJ DECYZJĘ.
ZMIANA SZKOŁY NIE MOŻE BYĆ RECEPTĄ NA NIEPOWODZENIA!
W przypadku niepowodzeń zgłoś się do pedagoga szkolnego lub porozmawiaj z osobą, do której masz zaufanie. Jeśli nadal jesteś przekonany/a do tego pomysłu, przede wszystkim musisz wiedzieć, do jakiej szkoły chcesz się przenieść. Jeśli znalazłeś/aś już nową szkołę, musisz uzyskać zgodę jej dyrektora na przyjęcie Cię do grona uczniów. Potem trzeba przenieść papiery (świadectwo i arkusz ocen). Dopytaj też o warunki przyjęcia (w niektórych przypadkach będziesz musiał/a zdać dodatkowe egzaminy).

Kiedy mogę wystąpić o egzamin poprawkowy?
Możesz wystąpić z prośbą o egzamin klasyfikacyjny (jeśli byłeś/aś nieklasyfikowany/a z powodu usprawiedliwionej nieobecności), poprawkowy (jeśli uzyskałeś/aś ocenę niedostateczną) i sprawdzający (jeśli nie jesteś zadowolony/a z uzyskanej oceny). Jeżeli któraś z tych sytuacji dotyczy Ciebie, Ty albo Twoi opiekunowie powinniście złożyć podanie do Dyrektora szkoły o zgodę na przystąpienie do egzaminu. Pamiętaj, że w wyjątkowych przypadkach Rada Pedagogiczna może wyrazić zgodę na egzamin poprawkowy z dwóch przedmiotów
 

 

Czytaj więcej w dziale:
Zapytaj - doradztwo